معاون پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در هر ۳۰ ثانیه یک پا در دنیا به علت بیماری دیابت قطع می شود.
محمدرضا مهاجری تهرانی در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبری فارس «توانا»، ضمن رد برخی آمارها مبنی بر مبتلا بودن ۷ میلیون نفر به دیابت در ایران این آمار را واقعی ندانست و گفت: آمار مبتلایان به دیابت در کشور حدود ۲ تا ۳ میلیون نفر است.
وی در رابطه با شیوع دیابت اظهار داشت: بر اساس مطالعات مختلفی که صورت پذیرفته ۱۰ درصد آقایان در سن بالای ۳۰ سال و ۱۱ درصد خانم ها در سن بالای ۳۰ سال به دیابت مبتلا هستند و حدود۱۰ درصد دیگر قند خون طبیعی ندارند.
وی افزود: وقتی قند از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر بیشتر باشد دیگر طبیعی نیست و باعث اختلال گلوکوز ناشتا می شود و اگر این میزان بیشتر از ۱۲۶ میلی گرم باشد آن را دیابت می نامیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه کرد: بنابراین اگر مجموع این دو را در نظر بگیریم، یعنی افراد دیابتی و افرادی که قند خونشان از ۱۰۰ به بالا باشد، این افراد ۲۰ درصد جامعه بالای ۳۰ سال را تشکیل می دهند یعنی از هر ۱۰۰ نفر جمعیت بالای ۳۰ سال در کشور حدود ۲۰ نفر قند بالاتر از حد طبیعی دارند.
وی ادامه داد: بر اساس آمار مراکز تحقیقاتی وزارت بهداشت حدود ۲ تا ۳ میلیون بیمار دیابتی در کشور داریم که ۱۰ درصد آنها دیابت نوع ۱ هستند و باید انسولین مصرف کنند و حدود ۹۰ درصد آنها دارای دیابت نوع ۲ هستند که داروهای خوراکی استفاده می کنند.
معاون پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: دیابت نوع ۲ بیماری بدون علامتی است به همین علت نیمی از بیماران از ابتلای خود به دیابت اطلاع ندارند و زمانی که دچار عارضه ای مانند بیماری های قلبی، کلیوی و چشمی شده و به پزشک مراجعه می کنند. برای اولین بار که قند آنها چک می شود، متوجه می شوند که دیابت دارند.
وی با اظهار نگرانی از شدت افزایش آمار دیابت در کشور گفت: رشد دیابت در کشور های غربی در دهه ششم عمر به بالاست اما متاسفانه در کشور ما سن دیابت کاهش پیدا کرده و مبتلایان در دهه چهارم و پنجم زندگی دچار دیابت می شوند و این بدان معناست که این افراد در اوج کار و فعالیت هستند که مبتلا به دیابت می شوند.
مهاجری تهرانی دلیل شیوع دیابت را کم تحرکی، چاقی، افزایش مصرف مواد غذایی با کالری بالا مثل فست فودها دانست و تاکید کرد: در رأس همه عوامل، چاقی نقش موثری در این بیماری دارد و متأسفانه چاقی در کشور ما در حال رواج است؛ همچنین مصرف مواد دخانی باعث تشدید عوارض دیابت می شود.
وی با اشاره به خسارات ناشی از بیماری دیابت گفت: دیابت باعث می شود عمر مفید افراد یا به علت عوارض بیماری یا به دلیل مرگ زودرس از دست برود؛ بر اساس مطالعات مرکز تحقیقات غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران حدود ۳۰۰ هزار سال از عمر مفید ایرانیان در هر سال به علت این بیماری و عوارض آن از دست می رود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به آمار های جهانی در این زمینه اظهار داشت: در حال حاضر متجاوز از ۲۰۰ میلیون بیمار دیابتی در جهان داریم که طبق پیش بینی سازمان جهانی بهداشت و فدراسیون بین المللی دیابت تا سال ۲۰۲۵ این میزان از ۳۶۰ میلیون فرد مبتلا فراتر خواهد رفت.
وی ادامه داد: البته عمده این افزایش در کشورهای در حال توسعه خواهد بود؛ طبق مطالعات انجام شده در کشور ما نیز تا ۲۰ سال آینده جمعیت دیابتی ایران ۲ برابر خواهد شود.
مهاجری تهرانی با اشاره به خاموش بودن و بدون علامت بودن دیابت نوع ۲ گفت: در دیابت نوع یک به دلیل اینکه انسولین کاهش پیدا می کند بیمار دچار علایمی مانند تکرر ادرار و کاهش وزن می شود و خیلی سریع به پزشک مراجعه می کند و برای درمان وابسته به انسولین می شود؛ اما در دیابت نوع ۲ در صورت عدم مراجعه و کنترل قند شخص بیمار، دیابت تشخیص داده نمی شود و بیماری آرام پیش رفت می کند و تأثیر عوارض خود را بر روی فرد می گذارد.
وی افزود: بنابراین لازم است تمام افراد بالاتر از ۴۵ سال یکبار مراجعه پزشکی داشته باشند و یکبار قند خون ناشتا از آنها گرفته شود، اگر قند آنها زیر ۱۰۰ بود لازم است هر ۳ سال یکبار برای کنترل مجدد مراجعه کنند و اگر بالاتر از حد مجاز بود تست های تکمیلی برای تائید یا رد بیماری دیابت برای آنها انجام شود؛ کسانی هم که چاق هستند یا کم تحرکی دارند یا سابقه فامیلی دیابت دارند باید زودتر مراجعه کنند و برای خودشان یک تست غربالگری انجام دهند.
معاون پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با هشدار در خصوص عوارض عدم تشخیص و تشخیص دیرهنگام دیابت تاکید کرد: اگر دیابت تشخیص داده نشود می تواند منجر به عوارض مهمی از جمله بیماری های قلبی و عروقی که ریسک سکته در بیماران دیابتی را تا ۴ برابر بیشتر می کند و بیماری های کلیوی که در بیماران دیابتی باعث دفع پروتئین یا آلبومین از کلیه شده و عامل کاهش عملکرد کلیه ها و در نهایت نارسایی کلیه ها می شود و کار به دیالیز یا به پیوند کلیه می رسد، به عبارت دیگر شایع ترین عامل نارسایی کلیه در دنیا و ایران بیماری دیابت است.
وی اضافه کرد: عارضه دیگر این بیماری کاهش دید و نابینایی است، دیابت در عروق شبکیه چشم اثر می گذارد و باعث تشکیل عروق جدید شده و موجب خونریزی در چشم می شود. در موارد حاد نهایتاً باعث نابینایی می شود؛ شایع ترین علت نابینایی در دنیا و ایران نیز بیماری دیابت است.
مهاجری تهرانی ادامه داد: زخم پای دیابتی هم از دیگر عوارض این بیماری است، دیابت باعث می شود عروق پا دچار تنگی شده و از طرفی اینها اختلاف حس دارند و همین مسئله باعث زخم در پا می شود و عدم تشخیص و درمان به موقع این زخم موجب قطع عضو می شود؛ باز شایع ترین دلیل قطع پا در دنیا و ایران، البته با کنار گذاشتن علت تروما یا حوادث، بیماری دیابت است.
وی افزود: در هر ۳۰ ثانیه یک پا در دنیا به علت بیماری دیابت قطع می شود و ۱۵ درصد از بیماران دیابتی دچار زخم پا می شوند، ۱۵درصد افرادی که دچار زخم پا می شوند پایشان قطع می شود؛ اما نکته مهم این است که زخم پا در این بیماران به راحتی قابل پیشگیری و درمان است و در کسانی که کارشان به قطع عضو می رسد به دلیل مراجعه دیر هنگام بیمار به پزشک است، می توانیم تا ۸۰ درصد از این قطع عضو جلوگیری بکنیم