دارو علیه درمان

گواه این موضوع آماری است که وزارت بهداشت اعلام کرده است، بر این اساس دگزامتازون تزریقی، قرص سرماخوردگی بزرگسالان، استامینوفن و کپسول آموکسی سیلین از نظر میزان، بیشترین داروهای تجویزی کشور را تشکیل می دهند، همچنین آنتی بیوتیک ها از نظر ریالی بالاترین داروهای تجویزی کشور هستند.

از طرفی از میان ۱۰ داروی اول کشور ۴ مورد از آنها آنتی بیوتیک است. هرچند استانداردی در زمینه مصرف آنتی بیوتیک ها در دنیا وجود ندارد، اما قسمت نگران کننده ماجرا این است که ۵۰ درصد نسخ تجویزی پزشکان دارای آنتی بیوتیک است که با توجه به وضعیت بهداشت عمومی کشور، مسوولان وزارت بهداشت این میزان مصرف آنتی بیوتیک را رقم بالا و خطرناکی اعلام می کنند.

شاید اولین سوالی که به ذهنتان برسد این باشد که مصرف نادرست و خودسرانه آنتی بیوتیک چه ضرری برایتان خواهد داشت؟

در پاسخ به این پرسش دکتر محسن انتشاری، پزشک عمومی به جام جم می گوید: مصرف نادرست و بی رویه آنتی بیوتیک ها سبب می شود که میکروب های داخل بدن نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم شوند یا این که میکروب های جدیدتری رشد کرده و مقاومت میکروبی طیف گسترده تری پیدا کند.

به گفته وی، آنتی بیوتیکی مانند آموکسی سیلین در ابتدای ورود این دارو به فهرست دارویی کشور اثر بخشی بسیار خوبی داشت، اما در حال حاضر به خاطر مصرف غیرمنطقی و بی رویه آن اثربخشی قبلی را ندارد و این موضوع هیچ ربطی به کیفیت ساخت آن ندارد، بلکه این بیماران هستند که با مصرف نادرست سبب شده اند مقاومت میکروبی نسبت به این دارو ایجاد شود.

دکتر انتشاری ادامه می دهد: متاسفانه روند درمان به سمتی پیش می رود که باید داروهای ضدمیکروبی قوی تر و گران تری برای بیمار تجویز شود که یکی از عوارض مصرف آنتی بیوتیک های قوی تر از بین رفتن طیف زیادی از میکروب های بدن است.

درواقع یکسری میکروب هایی به نام «فلور نرمال» در بدن وجود دارند که نیازی به از بین بردن آنها نیست، چراکه نبود آنها سبب رشد قارچ ها در بدن شده و مشکلات دیگری را به وجود می آورد.

به گفته این پزشک، عوارض مصرف نادرست و بی رویه آموکسی سیلین که جزو ۴ داروی پرمصرف کشور محسوب می شود، متفاوت است و از عوارض کم خطرتری مانند اسهال و استفراغ گرفته تا عوارض خطرناک تری مانند کلویت غشای کاذب، راش کهیری، افزایش حساسیت ها و آنمی را در بر می گیرد.

تشکیل کمیته های تجویز دارو

در ایران دارو زیاد مصرف نمی شود، بلکه بد مصرف می شود. به طوری که گروهی از داروها مانند کورتون ها، مسکن ها و آنتی بیوتیک ها به صورت زیاد مصرف می شوند و گروه دیگری از داروها مانند داروهای دیابت، داروهای قلب و عروق، فشار خون، چربی خون، اعصاب و روان و این قبیل بیماری ها با وجود تجویز پزشک مصرف نمی شوند و در این زمینه با مشکل جدی روبه رو خواهیم بود؛ چرا که این بیماران با مصرف نکردن داروهایشان سبب می شوند بیماری آنها به مراحل حاد و خطرناک برسد و هزینه های زیادی را به بیمار و نظام سلامت تحمیل کند.

دکتر محمدرضا شانه ساز، مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت با تایید این موضوع به ایسنا می گوید: در درجه اول مردم باید بدانند که داروهای تجویزی پزشک را باید درست مصرف کرده و نباید آنها را قطع کنند. همچنین لازم است از مصرف خودسرانه مسکن ها، آنتی بیوتیک ها و کورتون ها خودداری کنند.

او با اشاره به نگرانی های ایران در مورد مقاومت به داروهای ضد میکروبی از چند سال گذشته، ادامه می دهد: بر این اساس کمیته های تجویز و مصرف منطقی دارو در تمام دانشگاه های علوم پزشکی کشور فعال شد.

به مصرف خودسرانه «نه» بگوییم

پزشکان در سال های اخیر نسبت به مصرف خودسرانه دارو هشدارهای زیادی داده اند. بر همین اساس بهتر است بدانید که مصرف خودسرانه داروها برای بدن چه عوارضی دارد.

دکتر انتشاری در این خصوص می گوید: وقتی پزشکی دوز دارویی را برای بیمار تعیین می کند، این موضوع براساس نیاز بدن و بیماری تعریف می شود و مسلما قابل تغییر از سوی بیمار نیست.

به گفته وی، وقتی بیماری دارویی را کمتر از میزان مصرف می کند درواقع نه تنها بهبودی حاصل نمی شود، بلکه ممکن است بیماری مزمن شود. از طرفی وقتی دارویی بیشتر از حد تجویز شده مصرف شود، می تواند مسمومیت دارویی ایجاد کند که عوارض خطرناکی برای کبد و کلیه خواهد داشت.

این پزشک ادامه می دهد: از عوارض دیگر مصرف خودسرانه دارو ایجاد تداخلات دارویی است که می تواند مشکلات بدتر و جدیدتری را برای بیمار ایجاد کند.

او معتقد است که باید با کار رسانه ای و آموزشی، مردم را نسبت به مصرف درست همه داروها و خصوصا آنتی بیوتیک ها آگاه کرد. مسلما اگر مردم از عوارض آن آگاه باشند، نسبت به مصرف دارو دقت بیشتری خواهند داشت.

jamejamonline