بینی یکی از مهم ترین اعضای بدن در حفظ سلامت است که دارای فیزیولوژی بسیار پیچیده ای است و وظایفی از قبیل حس بویایی، تنظیم دما، تنظیم رطوبت، تصفیه ذرات هوا و ایفای نقش در تکلم را به عهده دارد.
امروزه بسیاری بدون هیچ گونه آگاهی نسبت به این عضو بدن، صرفا به دلیل نازیبا بودن بینی یا بیشتر زیبا شدن راضی می شوند برای اصلاح و زیبایی زیر تیغ جراحی بروند، بی آن که اطلاعاتی از عواقب پس از عمل جراحی داشته باشند.
دکتر علی اصغر پیوندی، جراح و متخصص گوش و حلق و بینی در گفت وگو با «جام جم»، مهم ترین عملکرد بینی را ایجاد راه هوایی برای تنفس طبیعی عنوان کرده و می گوید: کوچک ترین تغییر در مجرای تنفسی بینی، می تواند موجب مقاومت قابل ملاحظه ای در برابر عبور هوا شود به طوری که اگر قطر مسیر عبور هوایی تنفسی از راه بینی به نصف کاهش پیدا کند، مقاومت هوایی بینی ۱۶ برابر می شود.
وی خاطرنشان می کند: تنظیم دمای هوا، زمانی صورت می گیرد که هوای استنشاقی از روی سطح بینی که حاوی شبکه غنی مویرگی است، می گذرد که صرف نظر از حرارت هوای تنفسی، دمای هوا در حلق به ندرت بیش از ۴ درجه نسبت به دمای طبیعی بدن نوسان دارد.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بینی نقش مهمی در تکلم دارد و موجب افزایش رزونانس (تشدید) صدا می شود به طوری که در موقع گرفتگی بینی، صدای «میم» به صورت «با» و صدای «نون» به شکل «دال» ادا می شود.
تنفس حیاتی ترین عملکرد زندگی است که نتیجه آن رسیدن اکسیژن به بافت های بدن است و هنگامی که تنفس از مسیر طبیعی خود از راه بینی منحرف شود، عوارض آن تمام بافت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و شخصی که تنفس از راه بینی را از دست بدهد نه تنها در زندگی فردی بلکه در زندگی اجتماعی اش نیز دچار مشکل می شود.
این جراح پلاستیک بینی با اشاره به این که بی حالی، خواب آلودگی، کسالت، بی حوصلگی و عصبی بودن از عوارض اختلال در تنفس به شمار می رود، می افزاید: محرومیت از تنفس بینی می تواند خشکی مجاری تنفسی و ضعف سیستم دفاعی را نیز در پی داشته باشد.
دکتر پیوندی با بیان این که تنفس دهانی مزمن باعث می شود تا دندان ها جرم گرفته، زبان خشک و شخص دچار بوی بد دهان شود، می گوید: تنفس دهانی می تواند سبب ایجاد خشکی، زخم و درد در ناحیه حلق و در نتیجه ایجاد توده در گلو شود.
وی دو علت شایع مشکلات تنفسی در بیماران داوطلب جراحی پلاستیک بینی را انحراف تیغه بینی و رشد بیش از اندازه شاخک های بینی دانسته که همزمان با جراحی پلاستیک بینی قابل اصلاح هستند، ولی علت سومی که شامل پولیپ های بینی و سینوزیت مزمن است، لازم است در مرحله جداگانه ای، پیش از انجام جراحی پلاستیک بینی، تحت درمان مناسب قرار بگیرد.
به گفته این پزشک متخصص، جراحی پلاستیک بینی را می توان جزو چند جراحی شایع در جهان دانست، چرا که بینی عضوی مرکزی در صورت محسوب می شود که هرگونه اشکال و ناهنجاری در آن می تواند بقیه اعضای صورت را تحت تاثیر قرار دهد به همین دلیل بسیاری از بیماران پس از انجام عمل جراحی بینی خود احساس می کنند بقیه اعضای بدنشان نیز دستکاری شده است و برعکس اگر جراحی موفقیت آمیز نباشد، تناسب تمام قسمت های صورت به هم می ریزد.
● عوارض جراحی
دکتر پیوندی عواض جراحی بینی را به دو دسته تقسیم کرده و می افزاید: در عوارض تنفسی معبر عبور هوا، پس از عمل تنگ می شود و فرد مجبور می شود مدام از دهان نفس بکشد و همین امر عاملی می شود تا فرد دچار صدایی تو دماغی شود و به خاطر مشکلات چسبندگی بینی باید به طور مداوم ترشحات بینی خود را پاک کند، اما عارضه دوم که مربوط به ظاهر بینی می شود به دلیل کم یا زیاد برداشتن بافت های بینی است و ممکن است در عمل جراحی، پرده های بینی بیش از حد کوچک شده باشد یا این که غضروف های نوک بینی بیش از حد کم شود که باعث ایجاد چال هایی عمیق می شود.
وی اظهار می کند: تجربه نشان می دهد که اغلب بیماران، علاقه ای به مصنوعی به نظر رسیدن بینی خود ندارند، چرا که در جامعه ما پذیرش یک بینی طبیعی بزرگ قابل قبول تر از یک بینی جراحی شده کوچک است، بنابراین در جراحی های بینی باید سعی شود حداقل دستکاری روی بینی صورت بگیرد و برای از بین رفتن عوارض نیز باید از برداشتن بسیار بافت ها پرهیز کرد.
در هر صورت جراحی بینی با توجه به استقبال زیاد از آن در جهان، همچون معادله ای چند مجهولی است که باید تمام فاکتورهای لازم آن را در نظر گرفت و پس از عمل با پیگیری های صحیح، از عوارض جدی آن جلوگیری کرد.
همچنین باید دانست که انگیزه افراد از انجام چنین جراحی چیست، چون گاهی اوقات جوانان انگیزه ای کافی برای این جراحی ندارند و صرفا به اصرار دیگران تن به آن می دهند که نمی تواند دلیل توجیه کننده خوبی باشد.