می گویند ما در دنیایی از امواج و انرژی ها زندگی می کنیم، امواجی که از منابعی مختلف و متفاوت در گوشه و کنار زندگی ما و حتی نزدیک تر مثلا در جیب ها یا کیف مان ساطع می شوند و هر روز در اخبار و مطالب تحقیقی از مضرات آنها نظیر تلفن همراه، تلویزیون، رادیو، رایانه و… می شنویم
در واقع طبیعت ماده و انرژی است که این دو به هم تبدیل می شوند. پس ما در اقیانوسی از انرژی ها زندگی می کنیم و این انرژی ها اشکال مختلف دارند. ما نسبت به بعضی انرژی ها، گیرنده های حساسی در بدن داریم. مثلا در خصوص نور مرئی، به محض این که نور در چشم ما می زند، مردمک چشم بسته می شود و از چشم محافظت می کند در واقع گیرنده های بدن می فهمند که این انرژی به ما تابیده است.
در مورد انرژی گرما هم به همین صورت است. وقتی نزدیک اجاق گاز می شوید، خیلی راحت می فهمید که به بدن تان گرما می رسد، اما بعضی انرژی ها این گونه نیست و اگر مقدار خیلی زیادی از این انرژی ها حتی در حد مرگ به ما برسد گیرنده ای نداریم که ما را خبردار کند. یکی از این اشکال، اشکال تشعشعات ناشی از مواد رادیواکتیو و تجهیزات و دستگاه هایی است که این مواد در آنها به کار رفته یا تجهیزات و دستگاه هایی است که در آنها جریان برق وجود دارد، یعنی اطراف شان میدان مغناطیسی وجود دارد، ذات الکترون این است که از هر جا عبور کند، از هر رسانا و هادی که حرکت کند، اطراف خود ۲ میدان درست می کند؛ یکی میدان الکتریکی و دیگری میدان مغناطیسی.
در این دو میدان انرژی وجود دارد و از آنجا که بدن ما انسان ها هادی است الکترون از آن عبور می کند. اگر ما در آن میدان قرار بگیریم، انرژی آن میدان به ما منتقل می شود. اطراف ما وسیله های برقی وجود دارند که سبب ایجاد این ۲ میدان می شوند و اجسام هادی را تحت تاثیر خود قرار می دهند بسته به حجم و قدرت این میدان هاست که ما در این میدان قرار می گیریم.
علی گورانی، کارشناس مسوول بهداشت پرتوها، در این باره به جام جم می گوید: بیشترین انرژی که به بدن می رسد یا بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، ناشی از پرتوهای یونیزان است که از منابع طبیعی یا مصنوعی منتشر می شود.بیش از ۸۰ درصد این انرژی از طبیعت و فقط ۱۵ درصد آن ناشی از تجهیزات پزشکی است.
گورانی می افزاید: جالب است بدانید معمولا مردم تصور می کنند وسیله ای که به برق اتصال دارد، اما خاموش است، میدان ندارد در حالی که وسایل برقی در صورت خاموش بودن، همین که پریز آنها به برق متصل باشد میدان الکتریکی را دارند. یعنی اگر سیم لباسشویی به پریز وصل باشد و دستگاه خاموش باشد، کودکی که در کنار لباسشویی خوابیده است، در میدان الکتریکی قرار دارد. مثال دیگر کودکی است که مقابل تلویزیون خاموش خوابش برده است. در خصوص لوازم خانگی که الکتروموتور و سیم پیچ دارند، مثل سشوار، ماشین لباسشویی و جاروبرقی هم شدت میدان مغناطیسی بالاتر است.
او ادامه می دهد: شاید بسیاری از ما در مورد امواج خطرناک منتشر شده از دکل های فشار برق قوی مطالبی شنیده باشیم اما آیا می دانستید که طبق نتایج تحقیقات علمی، میدان مغناطیسی یک سشوار روشن چندین برابر میدان مغناطیسی ایجاد شده در زیر یک دکل برق است؛ میدان مغناطیسی ناشی از ماشین لباسشویی نیز به همین گونه است.
گورانی تاکید می کند: بنابراین توصیه می شود هرگز کودک خود را در نزدیکی ماشین لباسشویی روشن نخوابانید. میدان مغناطیسی باعث گرم شدن بافت های بدن می شود، هرچه بافت دارای رگ و جریان خون کمتری باشد، میزان افزایش دمای آن بیشتر است. بنابراین باید با دقت کافی از این وسایل استفاده کرد.
● تلفن همراه، پرمصرف ترین
دکترعلی اکبر موسوی موحدی، استاد بیوشیمی از تلفن های همراه به عنوان یکی از پرمصرف ترین تجهیزات دارای امواج الکترومغناطیس نام می برد و می گوید: نقش منفی میدان های الکترومغناطیسی و اثرات سوء آن بر سیستم های زیستی به دلیل عدم دستورالعمل معین، آموزش صحیح بهره برداری و استفاده بهینه از سیستم های ارتباطی و مخابراتی به ویژه عدم آشنایی کاربران از تداخل و تزاحم های استفاده همزمان تلفن همراه با وسایل دیگر مانند رایانه، میکروفر، تلویزیون، استفاده از داروهای خاص یا داشتن بیماری است.
او ادامه می دهد: اثر سوء میدان های الکترومغناطیسی به ویژه میدان تلفن همراه به صورت فزاینده نقش تخریبی در بدن، ارگانیسم ها، بافت ها، سلول ها و ماکروملکول های حیاتی مانند DNA، پروتئین ها و آنزیم ها خواهد داشت.
به گفته موسوی نباید به تلفن همراه به عنوان وسیله ای بی خطر نگاه کرد و هر کس هر اندازه که تمایل داشت از آن استفاده کند؛ بلکه کاربرد تلفن همراه باید همانند مصرف دارو، محدود و کنترل شده و اصطلاحا دارای دوز مشخص باشد؛ به طوری که یک فرد تنها ساعاتی از روز را می تواند از تلفن همراه استفاده کند و پس از آن حق استفاده دوباره از آن را نخواهد داشت.استاد مرکز تحقیقات بیوشیمی ــ بیوفیزیک دانشگاه تهران تصریح می کند: مساله مهم دیگری که باید مورد توجه محققان قرار بگیرد، دوز مشخص استفاده از تلفن همراه برای مبتلایان به بیماری های گوناگون است؛ مثلا، میزان استفاده از تلفن همراه در افراد دیابتی که در برابر امواج آسیب پذیرتر از افراد سالم هستند، باید متفاوت باشد.
● چه باید کرد؟
از سال ۹۶ این دلهره جهان را فراگرفت که واقعا این پرتوها چه بلایی سر ما می آورند به کمک سازمان ملل، آژانس های ملی و منطقه ای و تحقیقاتی و سازمان بهداشت جهانی پروژه ای به اسم EMF یعنی پروژه بین المللی فیلدهای الکترومغناطیس تعریف کردند و نتیجه این تحقیقات این شد که لازم نیست مردم بترسند، اما باید احتیاط کنند.کارشناس مسوول بهداشت پرتوها در وزارت بهداشت ادامه می دهد: مثلا گفتند ما نتوانستیم ثابت کنیم تلویزیونی که مردم ۵۰ سال از آن استفاده کرده اند، آیا مردم را به سرطان مبتلا کرد یا نه. اما بنا بر اطلاعات موجود، عقل سلیم حکم می کند خود را در معرض آن قرار ندهیم.
به گفته گورانی، تا می شود نباید از دستگاه هایی نظیر تلویزیون یا تلفن همراه استفاده کرد اما اگر نمی توانید باید فاصله تان را از این وسایل زیاد کنید و سعی کنید بین خود و منبع انرژی مانع یا حفاظ ایجاد کنید. هر پرتو حفاظ مخصوص خود را دارد، مثلا در رادیولوژی ها می گویند سرب کوبی کنید. دیوار همه رادیولوژی ها از سرب است. وقتی شما پشت دیوار هستید فاصله تان از منبع خیلی کوتاه است، اما چون مانع دارید ترس ندارید. وی می افزاید: تا جایی که امکان دارد، استفاده نکنیم. اگر استفاده کردیم، تا جایی که ممکن است از ما دور باشد، حالا که نمی شود دور شود، تا جایی که می شود حفاظ ایجاد کنیم؛ یعنی از تمرکز انرژی به قسمت خاصی از بدن جلوگیری کنیم.مثلا یکی از حفاظ های تلفن همراه این است که هنگام صحبت، از پخش کننده صدا استفاده کنیم و در واقع سبب پراکندگی انرژی شویم. براساس منابع مطالعات و آمارهای موجود در این زمینه، سرطان های زیادی را به تلفن همراه ربط می دهند.
jamejamonline