خیلی ها کم خونی را مشکلی ساده می پندارند که با خوردن چند قرص آهن، بدون تجویز پزشک حل می شود اما بر خلاف این تصور کم خونی ممکن است نشانه ای برای شمار زیادی از بیماری ها باشد.
خیلی ها کم خونی را مشکلی ساده می پندارند که با خوردن چند قرص آهن، بدون تجویز پزشک حل می شود اما بر خلاف این تصور کم خونی ممکن است نشانه ای برای شمار زیادی از بیماری ها باشد.
گذشته از این، حتی اگر کم خونی نشانه بیماری ناخوشایند هم نباشد به هر حال به شما خستگی مزمن هدیه می دهد و کارکرد روزانه تان را پایین می آورد.
شاید دلیل این که بیشتر مردم، کم خونی را جدی نمی گیرند این باشد که این اختلال خونی، مشکلی نسبتا رایج است و خیلی ها به آن مبتلا هستند اما اتفاقی که در کم خونی برای بدن رخ می دهد نشان می دهد این اختلال علی رغم شایع بودنش قابل چشم پوشی نیست و باید به آن رسیدگی شود. کم خونی از دیدگاه پزشکان به معنای کاهش شمار گلبول های قرمز خون یا هموگلوبین داخل آنهاست.
شاید بپرسید مگر گلبول های قرمز چه می کنند که کم شدن شان در خون این همه اهمیت دارد؟!
ما در هر دم، اکسیژن را وارد بدنمان می کنیم و در بازدم، دی اکسید کربن را از ریه هایمان بیرون می فرستیم در این میان گلبول های قرمز نقش نقل و انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن را در بدن به عهده دارند و در نتیجه با کم شدن آنها این فرآیند هم با اختلال مواجه می شود و عوارضی را در بدن ایجاد می کند.
● نشانه های کم خونی
دکتر سارا هاشم پور در گفتگو با «جام جم»، شایع ترین سن بروز این اختلال خونی را در کودکان از ۶ تا ۲۴ ماهگی و در بزرگسالان، بخصوص زنان در سن باروری یعنی تقریبا ۱۵ تا ۴۵ سالگی می داند. براساس گفته های او زنان به دلیل عادت ماهانه، برای کم خونی مستعدتر هستند اما کم خونی در مردان معمولا پزشک را درباره امکان ابتلای فرد به سرطان نگران می کند.
به گفته این پزشک عمومی، خستگی، احساس کسالت، سرگیجه، سردرد، رنگ پریدگی پوست و مخاط بدن، زخم در گوشه های دهان، تپش قلب، حواس پرتی، تنگی نفس، تحریک پذیری، کم شدن آستانه تحمل و قاشقی شدن ناخن ها، اصلی ترین نشانه های این بیماری محسوب می شوند. شاید شما هم دیده باشید که مردم وقتی به کم خون بودن شان شک می کنند مقابل آئینه می ایستند و پلک زیرشان را پایین می کشند و نگاه می کنند واگر این قسمت از پلک کاملا سرخ باشد نگرانی شان بر طرف می شود.
دکتر هاشم پور در این باره توضیح می دهد: هرچند سنجش رنگ پریدگی مخاط پلک هم در صورتی که رنگ واقعی آن را بدانید ممکن است به کار آید اما بهترین راه برای تشخیص کم خونی مراجعه به پزشک و آزمایش خون است.
او تاکید می کند که مصرف قرص آهن بدون تجویز پزشک کار درستی نیست. چون آهن از بدن دفع نمی شود و اگر اضافه بر نیاز مصرف شود ممکن است در بخش های مختلف بدن از جمله مغز رسوب کند.
● شایع ترین نوع کم خونی
کم خونی انواع فراوانی دارد، برخی از انواع کم خونی به دلیل ساخته نشدن گلبول قرمز در مغزاستخوان، برخی به دلیل اختلال در ساخت هموگلوبین، برخی به دلیل تخریب گلبول های قرمز و برخی به دلیل کمبود ویتامین ۱۲ B یا اسید فولیک هستند.
یکی از شایع ترین انواع کم خونی ها، کم خونی فقر آهن است که به دلیل عدم وجود یا عدم دریافت آهن کافی در رژیم غذایی بروز می کند.
دکتر هاشم پور در این زمینه می گوید: کاهش جذب آهن در این نوع کم خونی به وسیله دستگاه گوارش یا به علت تداخل در جذب برخی از داروها رخ می دهد؛ برای مثال داروهای ضد اسیدی که مردم برای درمان ترش کردن معده مصرف می کنند باعث تداخل در جذب آهن می شود.
همچنین عادت ماهانه زنان، خونریزی های داخلی و افزایش نیاز بدن به آهن در دورانی مانند دوران حاملگی یا رشد می توانند سبب ساز کم خونی فقر آهن شوند و به همین دلیل پزشکان تجویز آهن به زنان باردار را از ماه چهارم بارداری آغاز می کنند و تا ۳ ماه پس از زایمان ادامه می دهند.
● آیا درمان می شویم؟
دکتر هاشم پور برای بهبود کم خونی فقر آهن در بدن پیشنهاد می کند: این بیماران باید از منابع غذایی آهن داری مانند جگر، گوشت قرمز، قلوه، ماهی، حبوباتی مانند عدس لوبیا و سبزیجاتی با برگ های سبز تیره مانند اسفناج و جعفری در رژیم غذایی خود استفاده کنند و همراه با غذا سالاد بخورند.
به گفته این پزشک ویتامین ث ـ که معمولا در لیموترش، آناناس و آب پرتقال وجود دارد ـ نیز باعث افزایش جذب آهن می شود.
همچنین مصرف موادی مانند هویج، سیب زمینی، گوجه، شلغم و کدو تنبل هم در بهبود کم خونی موثر است.
او می افزاید: اگر پزشک برایتان قرص آهن تجویز کرده است باید آن را همراه با یک لیوان پر آب مصرف کنید و پس از مصرف دست کم تا نیم ساعت دراز نکشید.