چگونه برای کنکور برنامه ریزی کنیم؟
موفقیت در هر فرآیندی، نیازمند هماهنگی تمامی عوامل موثر در آن است. در واقع ما زمانی میتوانیم به نتیجهی دلخواه خود برسیم که تمامی عوامل موثر در رسیدن به نتیجه را رعایت کنیم. آزمون کنکور- به عنوان بزرگترین آزمون علمی کشور- که میتواند نقش موثری در جهتگیری شغلی داشته باشد، از جمله اهداف و نتایج پراهمیت و حساسی است که باید در صحت و درستی عوامل موثر در آن، با دقت بسیاری عمل کرد.
موفقیت در کنکور، متأثر از عوامل متعددیاست که شاید برخی از آنها، در دسترس و قابل کنترل نباشد اما عوامل در دسترس و قابل کنترلی هم وجود دارد که در صورت رعایت آنها، احتمال موفقیت، چند برابر خواهد شد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی این عوامل قابل دسترسی بپردازیم:
1- هدفگذاری
به طور قطع، اولین و مهمترین گام در هر مسیری، هدفگذاریست. داشتن اهداف واضح و روشن، علاوه بر اینکه میتواند در افزایش میزان انرژی فرد، اثر زیادی داشته باشد، در تعیین جهت زندگی او نیز بسیار موثر است. یکی از تفاوتهای بین افراد موفق و ناموفق داشتن اهداف از پیش تعیین شده است.
داشتن اهداف واضح و روشن، علاوه بر اینکه میتواند در افزایش میزان انرژی فرد، اثر زیادی داشته باشد، در تعیین جهت زندگی او نیز بسیار موثر است.
شاید نشناختن فرق بین آرزو و هدف، سبب شود تا بسیاری از افراد نتوانند انرژی و جهت لازم را از اهدافشان کسب کنند. مکتوب کردن اهداف، یکی از تفاوتهای بارز آن با آرزوست. وقتی شما هدفی در ذهنتان دارید اما آن را مکتوب نکردهاید، مانند این است که غذایی داشته باشید اما آن را نخورید؛ طبیعیست که شما سیر نمیشوید.
برای مکتوب کردن اهداف، باید وقت بگذارید. چند ساعت با خودتان خلوت نموده و به اهدافتان فکر کنید. سپس آنها را مکتوب کنید. البته شاید لازم باشد قبل از این کار، رشتههای دانشگاهی را خوب بشناسید که باید از طریق کتابهای موجود در بازار، گفتوگو با متخصصان و صاحبنظران رشتهها، این کار را انجام دهید.
2- برنامهریزی (استراتژی)
بهطور حتم میدانید که یکی از مهمترین تفاوتهای سالهای پایه و پیشدانشگاهی، حجم مباحثی است که باید برای آزمون کنکور مطالعه یا مرور کنید. این حجم زیاد مباحث، به طور معمول سبب میشود داوطلبان کنکور که عادت به مطالعه و برنامهریزی برای این حجم ندارند، با مشکل مواجه شوند.
برنامهریزی دقیق، از مهمترین عوامل کنترل و غلبه بر این حجم زیاد است، اگر از ابتدای سال تحصیلی، برنامهریزی دقیق و درستی داشته باشیم، بهطور قطع خواهیم توانست تمامی مباحث مورد نظر را مطالعه و جمعبندی کنیم.
داوطلبانی که در مدرسه ثبتنام میکنند (که این مدرسه باید دروس پیشدانشگاهی و پایه را تدریس کند)، کافی است مطابق برنامههای مدرسه، درس هر روز را همان روز بخوانند تا تمامی مباحث مورد نیاز آزمون کنکور را مطالعه کنند. داوطلبانی که به برنامهی یک آزمون، اعتماد میکنند، باید در فاصلهی هر 2 آزمون (2هفته یا 3هفته) مطابق با سرفصلهای آزمون بعدی عمل کنند و برنامههای خود را براساس آن تنظیم نمایند اما داوطلبانی که طبق برنامههای مشاور عمل میکنند، کافیست براساس برنامهی هفتگی یا دوهفتگی که مشاور تنظیم کرده، مطالعه نمایند.
3- آزمون
آزمونهای آزمایشی در طول سال تحصیلی، علاوه بر اینکه سبب مأنوس شدن ذهن و جسم با فضای آزمون میشود، اشکالات و اشتباهات فرد را نیز مشخص خواهد کرد تا در فرصتی مناسب، آنها را برطرف کند. پیش آزمون، نقش مهمی در نتیجهگیری خواهد داشت و به همین دلیل باید در انتخاب آن دقت کرد.
یک آزمون آزمایشی مناسب باید دارای شرایط زیر باشد:
الف) هماهنگی با سرفصلهای مطالعاتی
اگر ما آزمون آزمایشی را به عنوان استراتژی حرکت خود انتخاب کردهایم، این اتفاق خواهد افتاد اما اگر استراتژی کلان ما، براساس برنامهی مدرسه ای است، باید آزمون آزمایشی، با سرفصل مطالعاتی هماهنگ باشد.
یادگیری روشهای صحیح مطالعه و برنامهریزی، بهطور قطع میتواند در افزایش کیفیت مطالعه شما موثر باشد اما کیفیت مطالعه جایگزین کمیت آن نیست.
ب) سوالات استاندارد
استاندارد در کنکور، به معنی نزدیک بودن آزمون به سوالات آزمونهای سراسری است؛ یعنی هر قدر سوالات یک آزمون به سوالات سالهای قبل آزمون سراسری نزدیکتر باشد، سوالات آزمون، قابل اعتمادتر و استانداردتر است.
ج) جامعهی آماری مناسب
سوالات استاندارد و برنامهی مطالعاتی مناسب، مهمترین عوامل موثر است، در حالی که بسیاری از داوطلبان تصور میکنند مقایسه، مهمترین نقش یک آزمون آزمایشی است. البته درست است که مقایسه با رقبا هم جزو اهداف آزمون است اما هدف نهایی نیست. یک آزمون آزمایشی، باید سوالات استاندارد و برنامهی مناسبی داشته باشد.
4- مهارتهای موفقیت در تحصیل
داوطلبان بسیاری در سالهای گذشته، با وجود تلاش زیادی که کردهاند، به دلیل عدم استفاده از مهارتها و روشهای صحیح، نتوانستهاند به نتیجهی دلخواه خود دستیابند. این مهارتها که شامل برنامهریزی درسی، روشهای مطالعه، شرایط مطالعه، تکنیکهای ایجاد تمرکز و دقت و هنر آزمون دادن، روش جمعبندی و... است، لذا این مهارتها در یادداشتهای آتی به شما داوطلبان عزیز ارائه خواهد شد.
5- تلاش (کمیت مطالعه)
یادگیری روشهای صحیح مطالعه و برنامهریزی، بهطور قطع میتواند در افزایش کیفیت مطالعه شما موثر باشد اما کیفیت مطالعه جایگزین کمیت آن نیست.
موفقیت در هر زمینهای، نیازمند بکار گیری روشها و ابزار لازم است. برای موفقیت در کنکور هم لازم است بیشترین مقدار ممکن در طول یک روز، درس بخوانید یعنی تا جایی که به کیفیت مطالعهی شما لطمهای وارد نشود. این عدد در روزهای تعطیل و روزهایی که به مدرسه میروید، متفاوت خواهد بود، برای نمونه:
در روزهای تعطیل(مانند تعطیلات نوروزی که در پیش است)، شما از 24 ساعت زمان، باید حدود 7 ساعت بخوابید و احتمالاً حدود 4 ساعت به کارهای متفرقه (وعدههای غذایی و ...) بپردازید و از زمان باقی مانده (یعنی 13 ساعت) باید 10 تا 12ساعت درس بخوانید اما در روزهایی که به مدرسه میروید، از 24 ساعت شبانهروز، 7 ساعت به خواب، 2 ساعت به امور متفرقه و حدود 8 ساعت به حضور در مدرسه اختصاص مییابد که باید از زمان باقی مانده (یعنی 7 ساعت)، حدود 5 تا 6 ساعت درس بخوانید.
البته یادتان باشد که لزومی ندارد این ساعت مطالعه، به صورت دائمی رخ دهد. به یقین اگر در یک روند تدریجی، شما ساعت مطالعهتان را به ساعت مطلوب برسانید، ثبات و استمرار بیشتری خواهد داشت.